Ikasketa esanguratsua

Konstruktibismoaren helburu garrantzitsuena ikasketa esanguratsua lortzea da.
 

Ikasketa esanguratsuaren aita Ausubel izan zen. David Paul Ausubel Estatu Batuetan jaio zen 1918. urtean. Bere familia judutarra zen eta Europa zentraletik emigratu zuen. Ausubel bere garaiko heziketa moduaz kezkatu egin zen, batez ere bere kulturan, eta ondorioz ikasketa esanguratsua sortu zuen.

             Ikasketa esanguratsuaren ezaugarriak eta baldintzak azaltzeko bi ikasketa motak bereiztuko ditugu; aurkikuntzako ikasketa “aprendizaje por descubrimiento” eta harrerako ikasketa ”aprendizaje por recepcion”.

            Ikasketa esanguratsua, subjektuak erlazio esanguratsu bat, hau da, erlazio substantzialak eta ez  hautazkoak, aurretiko ezaguera eta ikasi behar duenaren artean  izatea esan nahi du. Ikasketa hau aurkikuntzaz edo harreraz eman daiteke eta honek errepikakor nahiz ulerkor memoria erabiltzea inplikatzea dakar. 

         

            Aurkikuntzazko ikasketak, ikasleak informazioa ordenatzea, estruktura kognitiboarekin integratzea eta berrantolatu edo transformatu ezarritako konbinazioa dakar, nahi den ikasketa lortzeko. Honen ondorioz, ikasketa motela eta elitista izatera iritsi daiteke, ikasleak beren kabuz ikasketa guztiak aurkitu beharko balute ez lirateke denborarik egongo aztergai guztiak emateko. 

         

            Harrerako ikasketa,ordea, ikasleak edukiak agertzen diren bezala barneratzea, behar duen momentuan berriz errekuperatzeko, soilik eskatzen du. Baina ikasketa mota hau zentzua izateko subjektuak operazio formalen etapa eta aurreko ezagupenak berriekin lotzeko motibazioa izan behar du. 

Ausubelek dioenez bi ikasketa mota hauek ez dira kontrakoak izan behar, biak eraginkorrak izan daitezke ezaugarri batzuk betetzen badira. Horrela eskola hezkuntza bi eratan eman daiteke, estrategia gisa, eta ikasketa esanguratsua, memoristiko eta errepikakorra lortu daiteke.

            Gainera, oso garrantzitsua da errepikakor ikasketa konstruktibismoaren teorien kontra dioala ez pentsatzea, ikasketa esanguratsua lortzeko beste bide bat besterik ez baita. Badaude hautazko ikasketak zentzurik ez dukatenak eta memoriaz ikasi egin behar direnak eta gainera ez gaituztela errazten beste testuinguruko ikasketak, adibidez; abezedarioa. 

Konstruktibismoaren ikuspuntutik memoria adikorra da ikasketa zentzuarekin eta esanahiarekin bermatzen duena, eta ez errepikakorra.

Ikasketa esanguratsuarekin jarraituz, hainbat abantaila aurkitu ditzakegu: lehenengoa, informazioa epe luzerako oroimenean gordetzen dela da eta bigarrena, informazio berriaren eskuraketa errazten duela da,jabekuntza berria aldez aurretiko informazioarekin era esanguratsuan erlazionatzen delako.

            Ikasketa esanguratsua sustatzeko ikasleak eta irakasleak hainbat jarduera desberdin egin behar dituzte. Ikasleak ulerkortasunean oinarritutako ikasketa  lortzeko hainbat ariketa egin behar ditu, baina aldez aurretik bereizketa bat egin behar dugu nahitako ikasketa (aprendizaje intencional) eta ustekabeko ikasketaren (aprendizaje incidental) artean.

            Lehenengoa, bere izena seinalatzen duen bezala, ikasleak ikasteko intentzioa duenean ematen da eta bigarrena,intentzio hau ez dagoenean ematen da. Pentsatu daiteke, nahitako ikasketa ustekabeko ikasketa baino emaitza hobeagoak eman ahal dituela,hala ere, ikerketek esaten dute emaitzak ikasleak egiten duen prozesamenduaren arabera ematen direla. Hau da,nahiz eta ikasle batek jarduera bat intentzioz burutu eta behin eta berriz errepikatu,jarduera horrek ulerkortasunera gidatuta ez badago, emaitzak ez dira oso onak izango. Baina, jarduera bera eskasa eta ustekabekoa bada eta ulerkortasuna errazten du, emaitzak askoz hobeagoak izango dira.

   

            Irakasleek ikasketa esanguratsua sustatzeko,lehenengo eta behin,ikasleen aldez aurretiko ezagutzak (conocimientos previos) ezagutu behar dituzte,hau da, ikusi behar dute aurkeztuko duten informazioa aldez aurretiko informazioarekin erlazionatu ahal den ala ez.Gainera, klaseko materialak era logiko eta hierarkiako batean ordenatu behar dituzte,kontuan izanda inportanteena ez dela edukia baizik eta eduki hori aurkezten den modua. Bestaldetik ere, ikasleen motibazioa kontuan izan behar dute,informazioa era substantiboan eta ez literarioan erlazionatzeko.

            Ikasketa esanguratsua sustatzeko existitzen den estrategia egokiena: klase magistral egokia ematea da eta horretarako hurrengo pausuak jarraitu behar dira:

                        Lehenengo eta behin, aldez aurretiko ezagutzak ezagutu behar dira, klasea hasi baino lehen eta ondoren irakasleak irakasgaiari buruzko sarrera egin behar du, irakasgaiaren helburuak azalduz.Irakasleak marrazkiak,mapa kontzeptualak , diagramak edo argazkiak erabiliz adibideak erabili beharko ditu, ikasketa esanguratsua lortzeko.

            Edukia garatzeko orduan, irakasleak antolakuntza logiko bat eraman behar du, edukiak orokortu behar ditu eta konparazioak egin behar ditu. Gainera, interesgarria izango litzateke irakasleak bere esperientziari buruz hitz egingo balu. Bestaldetik ere, irakasleak  edukiari buruz erakusten duen irrika edo ailegaerraztasuna garrantzitsua dira.

            Klasea bukatzeko, irakasleak oinarrizko ideien laburpen bat egin beharko du eta klase bakoitzeko lehenengo minutuetan beste klaseei buruzko sintesi bat egin beharko du.